ความเชื่อเรื่องการปล่อยนกปล่อยปลา ไม่เพียงสืบต่อความเชื่อเรื่องการสร้างบุญโดยการไถ่ชีวิต ให้ชีวิตเป็นทาน แต่ยังมีการผูกโยงชนิดของสัตว์เข้ากับความเชื่อเรื่องการเสริมโชคเสริมดวง เช่น การปล่อยเต่าเพื่อให้เจ็บหายคลายป่วย มีอายุมั่นขวัญยืนเหมือนกับชีวิตเต่า รวมถึง การปล่อยปลาไหล เพื่อชีวิตที่ราบรื่น ทำอะไรก็ลื่นไหลก้าวหน้า เงินทองไหลมาเทมา สอดคล้องกับชื่อชนิดของปลาไหล

ครั้งนี้จะขอกล่าวเฉพาะเรื่องของ “การปล่อยปลาไหล” หลายท่านมีเจตนาในการสร้างบุญจึงนิยมซื้อปลาไหลจากตลาดหรือร้านค้าตามวัดนำลงไปปล่อยลงน้ำ แต่สภาพแวดล้อมหลายแห่งอยู่ใกล้แม่น้ำสายใหญ่ไร้ตลิ่ง หรือมีการสร้างคันแน่นหนาด้วยคอนกรีต จึงชวนให้ฉุกคิดว่า การปล่อยปลาไหลลงแม่น้ำนั้นจะได้บุญหรือไม่ ?

ปล่อยปลาไหลอย่างไรให้ได้บุญ

เริ่มแรกต้องทำความเข้าใจเรื่องธรรมชาติของปลาไหลกันก่อน แม้ได้ชื่อว่าเป็นปลา ปลาไหลไม่ได้ชอบแหวกว่ายในน้ำเช่นเดียวกับปลามีเกล็ดส่วนใหญ่ แต่ธรรมชาติของปลาไหล เป็นสัตว์ไร้เกล็ดที่ชอบอาศัยตามพื้นดินโคลนที่มีซากพืชซากสัตว์เน่าเปื่อยสะสม มักขุดรูอยู่บริเวณที่ปกคลุมด้วยวัชพืช ตามตลิ่งรอมคลองที่มีหญ้าน้ำหรือบัวชนิดต่างๆ แม้ปัจจุบันมีการเลี้ยงปลาไหลในบ่อซีเมนต์ก็ยังต้องจำลองธรรมชาติด้วยดินโคลนภายในบ่อเช่นกัน ทั้งช่วยป้องกันกรดจากซีเมนต์ที่สามารถทำลายผิวหนังของปลาไหลด้วย

ยืนยันข้อมูลจาก กรมประมง ซึ่งประชาสัมพันธ์รณรงค์เรื่อง “วิธีการปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำที่ถูกต้อง” ระบุข้อมูลชัดเจนว่า ปลาไหล จัดเป็นสัตว์น้ำพื้นเมือง ควรปล่อยลงในแม่น้ำ ห้วยหนอง คลองบึง ท้องนา หรือร่องสวน ในบริเวณที่มีดินเฉอะแฉะ และกระแสน้ำไหลไม่แรงมาก เนื่องจากปลาไหลชอบขุดรูเพื่ออยู่อาศัยดํารงชีวิต

กรมประมงย้ำว่า การปล่อยสัตว์น้ำที่ถูกต้องนั้น ต้องคํานึงถึงความสมบูรณ์แข็งแรงของปลาและสิ่งแวดล้อมของสถานที่ที่จะนำไปปล่อย เนื่องจากสัตว์น้ำแต่ละชนิดมีนิสัยความเป็นอยู่ที่แตกต่างกัน ดังนั้นเพื่อเป็นการเพิ่มโอกาสรอดของปลาและสัตว์น้ำที่ผู้ใจบุญทั้งหลายนําไปปล่อยลงแหล่งน้ำธรรมชาติ จึงควรเลือกชนิดสัตว์น้ำให้เหมาะกับแหล่งน้ำที่จะปล่อยด้วย

อย่างไรก็ตามแม้เจตนาไถ่ชีวิตของผู้ปล่อยจะเป็น “บุญ” แต่การมอบชีวิตที่อยู่รอดได้จริงไม่หวังวัตถุประสงค์อื่นอาจได้ “บุญบริสุทธิ์” เหลือคณานับ

เมื่อมีโอกาสได้สร้างบุญแล้วก็ควรตั้งจิตตั้งมั่น...เพราะ “ความรู้เท่าไม่ถึงการณ์” อาจกลายเป็นบาปที่แฝงอยู่โดยไม่รู้ตัว

อ้างอิง ความเชื่อ